Veelgestelde vragen

De regeling van de Vlaamse regering, die voorzag in een vijftien jaar terugdraaiende teller, werd op donderdag 14 januari 2021 teruggefloten door het Grondwettelijk Hof. Er verschenen hierover in de media de voorbije dagen heel wat artikels, waarbij helaas niet alle informatie even correct was. Bij de veelgestelde vragen op de site van de Vlaamse Overheid vind je de meeste recente informatie, maar wij vatten voor jou alles even samen

De precieze beslissing:

1. Het Grondwettelijk Hof heeft op donderdag 14 januari 2021 beslist dat het behouden van
   de terugdraaiende teller bij digitale meters niet meer mogelijk is.
2. De Vlaamse regering heeft daarop volgende zaken beslist en/of in gang gestoken:
   • Er komt een compensatie, zodra zonnepaneeleigenaars een digitale meter krijgen. Deze
     compensatieregeling wordt momenteel uitgewerkt.
     
   • Tot begin april 2021 worden geen digitale meters geplaatst bij eigenaars van
     zonnepanelen die hun installatie in dienst hebben genomen voor eind 2020.
   • Zonnepaneeleigenaars worden niet meer prioritair behandeld bij de uitrol van de digitale meter. Je komt dus mee aan bod komen in de gewone uitrol, die regio per regio en straat per straat zal verlopen.

Je hebt nog geen digitale meter

• Je blijft in het systeem van de terugdraaiende teller, tot er bij jou een digitale meter geïnstalleerd wordt.
• Je blijft het prosumententarief betalen als vergoeding voor het gebruik van het
  elektriciteitsnet, tot er bij jou een digitale meter geïnstalleerd wordt.
• Je wordt gecontacteerd door Fluvius tussen nu en 2029 voor de installatie van jouw digitale
  meter. Deze installatie mag je niet weigeren.

Je hebt wel al een digitale meter

• Jouw teller draait voorlopig nog ‘virtueel’ terug. Op de dag dat het arrest van het
  Grondwettelijk Hof in het Belgisch Staatsblad verschijnt, stopt de ‘virtuele’ terugdraaiende
  teller en kom je in het nieuwe systeem. Dit kan nog enkele weken tot maanden duren.
• Je krijgt in het najaar van 2021 een eenmalige compensatie van de Vlaamse overheid, die
  afhangt van het installatiejaar van je zonnepanelen.

Het nieuwe systeem (met digitale meter)

• Vergoeding voor teruglevering van stroom naar het elektriciteitsnet
  • Jouw teller draait niet meer terug, maar je krijgt wel een vergoeding voor de elektriciteit
    die je terug op het elektriciteitsnet zet.
  • Je sluit een terugleveringscontract af met je huidige of een andere energieleverancier.
  • De V-test van de VREG kan helpen bij jouw keuze. Deze test vergelijkt bij de verschillende energieleveranciers zowel de afname- als de terugleveringscontracten.
  • Er bestaan terugleveringscontracten met vaste en variabele prijzen. Deze contracten
    hebben momenteel allemaal de voorwaarde dat je een afnamecontract bij dezelfde
    leverancier hebt. Er zijn nog geen leveranciers die een terugleveringscontract aanbieden,
    als je geen klant bent.
  • De prijs van een terugleveringsvergoeding van de stroom kan een reden zijn om van
    leverancier te veranderen.
• Netvergoeding
  • Het prosumententarief valt weg. De netvergoeding die je betaalt, wordt bepaald door de
    hoeveelheid energie die je van het net haalt.
• Eigen verbruik (zelfverbruik)
  • Als eigenaar van zonnepanelen met een digitale meter haal je het maximum rendement
    uit je installatie door zoveel mogelijk stroom te gebruiken op het ogenblik dat de
    zonnepanelen stroom produceren. Dat is op het moment dat de zon schijnt. Hierdoor doe je minder een beroep op elektriciteit die via het elektriciteitsnet wordt aangeleverd.
  • Door het plannen van het gebruik van toestellen als jouw afwasmachine, wasmachine en
    droogkast op momenten dat er veel zonneproductie is, kan je jouw eigen verbruik op
    jaarbasis tot 35% doen toenemen.
  • Door o.a. het opladen van een thuisbatterij of van een elektrische wagen, het verwarmen
    van sanitair warm water via een warmtepompboiler kan dat in de toekomst zelfs
    evolueren tot een eigen verbruik van 65% of meer.
• Thuisbatterijen
  • Zonnestad bekijkt om een groepsaankoop rond thuisbatterijen te organiseren. Weet wel
    dat de prijs van zulke batterijen momenteel nog vrij hoog ligt. We verwachten dat die in
    de komende jaren nog zal dalen.
  • In specifieke situaties kan investeren in een thuisbatterij nu al wel een groot verschil in
    kosten betekenen.
  • Er loopt momenteel een Vlaamse premie voor thuisbatterijen, maar het budget ervan is
    beperkt in tijd. Als je ervan gebruik wil maken, dien je snel te zijn.

Het plaatsen van zonnepanelen in 2021 valt binnen een nieuw wetgevend kader. Kort na de plaatsing van zonnepanelen zal een digitale meter geplaatst worden. Met deze digitale meter worden er twee zaken geregistreerd:

• de werkelijk afgenomen energie
• de geïnjecteerde energie

Binnen dit nieuwe wetgevend kader zullen de afgenomen energie en injectie niet meer gecompenseerd worden. Dit betekent dat je best zoveel mogelijk van de zelf geproduceerde energie onmiddellijk verbruikt en het verbruikspatroon probeert te verschuiven naar de momenten, wanneer de zon schijnt. Dit kan door bepaalde verbruikers (wasmachine, vaatwas, …) overdag te laten draaien al dan niet automatisch (met slimme sturing)

Dit nieuwe wetgevende kader zal voor de meeste gezinnen (iets) minder rendabel zijn dan het oude systeem. Dit is vooral zo bij gezinnen waar het verbruik overdag heel laag is.

Vanaf 2021 is het ook mogelijk om bij de overheid een eenmalige premie aan te vragen voor het plaatsen van zonnepanelen, wat het mogelijke nadeel van het nieuwe systeem grotendeels zal compenseren. Alles bij elkaar genomen, zullen zonnepanelen ook in 2021 nog steeds rendabel zijn, maar het eigenverbruik zal hier ook een belangrijke rol bij spelen.

Voor meer info over de Vlaamse Premie en de bedragen verwijzen we graag door naar de website van de Vlaamse Overheid.

Zodra je in het nieuwe systeem zit (installatie vanaf 2021 of oudere installatie met digitale meter), is een hoger eigenverbruik voordeliger is. Maar wat is dat eigenverbruik nu precies?

Zonnepanelen produceren energie, waarvan slecht een deel onmiddellijk zal verbruikt worden in de woning zelf. Dit is het eigenverbruik van de zelf geproduceerde energie. De overige energie wordt op het net geplaatst, dat dienst doet als tijdelijke opslagplaats. Deze energie kan dan later weer van het net gehaald worden. Door meer energie op het net te zetten (en er dus ook weer af te halen) wordt ons elektriciteitsnet meer belast en daar zullen dan ook nettarieven op betaald worden.

Daarom is het belangrijk om te proberen zoveel mogelijk van de zelf geproduceerde energie onmiddellijk in huis te verbruiken.

Zonnepanelen gaan lang mee en daar zijn 2 belangrijke redenen voor:

(1) Er zijn geen bewegende onderdelen, waardoor slijtage heel beperkt is.

(2) Ze worden heel stevig gebouwd omdat hun bestaansreden hier volledig van af hangt. Wie zou immers nog investeren in zonnepanelen als die gemiddeld na 5 jaar stuk zouden zijn. De standaard vermogensgarantie bij zonnepanelen is dat ze na 25 jaar nog 80% van hun maximum produceren, met een maximale afname van 0,6% per jaar.

De omvormer bevat veel elektrische componenten, waardoor die sneller stuk gaat. Dit is echter heel afhankelijk van de producent. Degelijke omvormers gaan tot 20 jaar mee, terwijl de basismodellen het veel vroeger kunnen begeven. De garanties bij Zonnestad variëren van 10 tot 20 jaar.

Naast de componenten, is er ook nog de plaatsingsgarantie van de aannemer (tegen schade aan het dak) van 10 jaar.

Je hebt natuurlijk niets aan garantie bij een failliet bedrijf. EnerGent kiest daarom steeds voor financieel sterke bedrijven, zowel bij de producent (via TIER-kwalificatie) als bij de aannemer.

In België is het jammer genoeg niet voordelig om meer energie te produceren dan je op jaarbasis verbruikt. Productie die je niet direct verbruikt, plaats je terug op het net en hiervoor krijg je slechts een beperkt bedrag (=injectietarief) terug.
Een grotere installatie vergt een grotere investering en deze kan niet (voldoende) gecompenseerd worden door het bedrag dat je krijgt voor stroom op het net te zetten.

Ja, Stad Gent biedt een energielening aan tegen 1% of 0% rente, zie de website van de energiecentrale (www.stad.gent/energiecentrale). Buiten Stad Gent is dit in 2019 niet meer mogelijk, behalve voor lage inkomenscategoriëen. Informeer je hiervoor in je gemeente.

enkel voor zonnepaneeleigenaars die nog geen digitale meter hebben

Bij woningen zonder zonnepanelen wordt er een distributienettarief verrekend in de elektriciteitsprijs voor het gebruik van het elektriciteitsnet. Als eigenaar van zonnepanelen ga je minder of geen verbruik hebben bij de energieleverancier en betaal je dus ook geen distributienettarief. Aangezien je het elektriciteitsnet wel continu gebruikt als tijdelijke energieopslag, werd het prosumententarief ingeroepen als compensatie voor het gebruik van het elektriciteitsnet. Dit tarief wordt bepaald door het vermogen van de omvormer van de zonnepaneel installatie. Voor Gent bijvoorbeeld komt dit op € 86,55 per jaar per kW vermogen van de omvormer.

Onderstaand antwoord is geldig voor systeem met terugdraaiende teller:

Zonne-energie wordt overdag geproduceerd en dus vooral geïnjecteerd op je dagteller (behalve in het weekend als je nachtteller actief is).

Stel, je hebt een dag/nacht-teller en je produceert jaarlijks evenveel als je verbruikt. In dat geval zal je dagteller na één jaar negatief staan (hiervoor krijg je geen vergoeding), en je nachtteller positief (hiervoor moet je nog betalen).

Stel nu, je bent overgeschakeld op een enkelvoudige teller in dezelfde situatie. In dat geval zal je enkelvoudige teller na één jaar op nul staan. Je betaalt dus niet meer voor de elektriciteit.

Als je een dag/nacht-teller hebt, kan je dus kiezen: een kleine installatie zonder overschakeling op een enkelvoudige teller, of een grotere installatie met overschakeling. Overschakelen kost € 87 bij distributienetbeheerder Fluvius en kan je aanvragen via deze link. Let wel! Het overschakelen gebeurt best zo dicht mogelijk bij de jaarlijkse meteropname.

Wachten op de digitale meter kan ook. Van zodra je zonnepanelen hebt geplaatst, zal Fluvius op korte termijn bij u langskomen om een digitale meter te plaatsen. Dan kan u ook eenmalig gratis overschakelen van tarief.

Neen dat hoeft niet

• maar vergeet wel niet om een terugleveringscontract af te sluiten met uw leverancier. Anders krijg je geen injectietarief voor de stroom die je op het net zet.
• maar het kan wel de moeite lonen!
  • Welk injectietarief kan je krijgen?
  • zijn er vaste abonnemenstkosten?

Met de V-test van de VREG kan u de verschillende energieleveranciers vergelijken. 

Voor 2021:
Indien je nog een gewone elektriciteitsmeter hebt en dus nog in het oude systeem zit met de terugdraaiende teller, dan is er geen terugverdieneffect voor uw batterijen.
Zodra je een digitale meter hebt en dus in het nieuwe systeem zit, kan het wel interessant worden.

Vanaf 2021

De digitale meter zal de op elk moment in staat zijn om te meten of je verbruikte elektriciteit uit het elektriciteitsnet komt (duur) of rechtstreeks uit je zonnepanelen (goedkoop). Deze meter zal ook meten hoeveel energie je op het net injecteert. Hierdoor zal het voordelig worden om batterijen te plaatsen en zo een groter deel van je energie uit de zonnepanelen te halen. De overheid wil hiermee de belasting van het net tegengaan, zoals nu al in Duitsland het geval is.

De thuisbatterijen zijn op dit moment nog behoorlijk duur, maar de prijzen zakken en op korte termijn zal het wel interessant worden om thuisbatterijen bij te plaatsen.

Neen, batterijen zijn heel duur en zijn daarom slechts geschikt voor het opslaan van energie gedurende enkele uren/dagen, dus zeker niet voor het balanceren van bijvoorbeeld zomer en winter. Het is dus beter (of toch zeker véél goedkoper) om aan het net gekoppeld te blijven.

Zonnepanelen worden meestal geplaatst in één beschikbaar dakvlak. Soms zijn er mogelijkheden om de zonnepanelen te plaatsen in meerdere oriëntaties. Het voordeel hiervan is dat de productie van zonne-energie een klein beetje beter gespreid wordt over de hele dag. De spreiding van de productie zal je in staat stellen om iets meer van de zelf geproduceerde energie onmiddellijk te verbruiken, wat het eigen verbruik ten goede komt.

Neen. In sommige gevallen kan de productie van zonnepanelen wel verlagen door hardnekkig vuil (bijvoorbeeld in de stoffige omstandigheden van een bouwwerf, op plaatsen met veel vogels). In dat geval kan het sporadisch reinigen van de zonnepanelen wel nuttig zijn. Heel zelden loopt er iets mis met de panelen of de omvormer. Hiervoor heb je  garantie. De meeste merken voorzien dan ook een bijdrage voor de aannemer, zodat de herstelwerkzaamheden gratis zijn.

Ja. De energie die nodig is om een zonnepaneel te produceren bedraagt tegenwoordig minder dan 10% van de energie die dat zonnepaneel ooit zal voortbrengen. De meeste zonnepanelen bevatten weinig of geen zeldzame aardmetalen meer en kennen een hoog recyclagepotentieel voor silicium, glas en aluminium (tot 96% van het totaalgewicht). Dit wordt gereguleerd door de Europese organisatie PV cycle. Tussen producenten bestaan er wel nog grote onderlinge verschillen. Bij Zonnestad wordt daarom gekozen voor de beste leerlingen van de klas.